Specialisten Dr Bing
Specialisten aan het woord
Dr Bing
Psoriasis en seksualiteit
Psoriasis kan een grote impact hebben op seksualiteit en intimiteit. Wie geconfronteerd wordt met psoriasisplekken, kan aanrakingen daar als onprettig ervaren. En aanraking speelt net een belangrijke rol bij seksualiteit en intimiteit. Daarnaast kunnen jeuk en pijn, maar ook schaamte voor plekken of schilfers, leiden tot remmingen in de seksuele beleving. Dat geldt nog meer als psoriasis voorkomt in de bilnaad of rondom de geslachtsdelen.
Dr Bing Thio, dermatoloog in het Nederlandse Erasmus MC: “Vroeger bestond de behandeling voor psoriasis voornamelijk uit zalven en gebruikten we zelfs koolteer, een donkere, vette zalf met een sterke geur. Je kunt je voorstellen dat het niet bevorderlijk is voor intimiteit en seks als je door de zalf helemaal plakkerig en vettig bent. Gelukkig zijn er tegenwoordig veel andere mogelijkheden. Met de huidige behandelingen slagen we er vaak in de plekken helemaal weg te krijgen. Daarmee zijn nogal wat problemen op het gebied van seksualiteit en intimiteit in veel gevallen ook opgelost.
Bespreken en verwoorden
Als psoriasis je, op welke manier dan ook, belemmert in je seksuele leven, is het belangrijk dit met de (huis)arts of verpleegkundige te bespreken en je probleem te verwoorden. Zo kan de behandeling beter worden afgestemd op jouw wensen en behandelingsdoelen. Een behandelingsdoel zou bijvoorbeeld kunnen zijn: ‘Ik wil dat de huid op mijn armen helemaal vrij is van plekken, zodat ik daar ook kan of wil worden aangeraakt.’ Of: ‘Ik wil het ontstaan van kloven die vrijen pijnlijk maken vermijden.’
Ook dokters vinden het soms moeilijk
Een gesprek beginnen over de impact van psoriasis op hun seksualiteit is voor veel mensen behoorlijk lastig. “Ik merk dat jongeren hier minder moeite mee hebben dan ouderen”, aldus dokter Bing Thio. Hoewel het ook voor dokters moeilijk kan zijn het gesprek hierover te beginnen, vinden veel artsen het wel belangrijk om seksualiteitsproblemen te bespreken. Ze zullen het dus zeker niet raar vinden als hun patiënten het probleem aankaarten en graag meedenken over een oplossing. “Ik raad iedereen met psoriasis die een probleem heeft op het gebied van seksualiteit dan ook aan dat zeker met de huisarts, dermatoloog of dermatologieverpleegkundige te bespreken”, aldus de specialist.
Tijd en ruimte voor seksualiteit
Er is steeds meer aandacht voor de invloed van psoriasis op de levenskwaliteit van de patiënten en nu we psoriasis bij steeds meer mensen met succes kunnen behandelen, is er tijdens de raadpleging ook meer tijd en ruimte voor advies inzake levenskwaliteit en levensstijl.
Seksualiteit is daar een onderdeel van. Het thema komt meestal niet als eerste onderwerp aan bod: daarvoor moeten arts en patiënt elkaar een paar keer hebben gezien, zodat er een vertrouwensband kan ontstaan. “Ik probeer er bij iedere patiënt minimaal een keer naar te vragen”, aldus dokter Bing Thio. “Bij jongeren begin ik vaak met vragen over daten en uitgaan. Bij ouderen vraag ik vaak door naar hun medicijngebruik in het algemeen en of dat ook problemen geeft op het vlak van seksualiteit. Het komt er vooral op aan dat ik een beeld krijg van het belang dat seks en intimiteit voor iemand hebben en of psoriasis daar een rol in speelt. Als dat het geval blijkt te zijn, proberen we daar iets aan te doen en pakken we die problematiek gericht aan.”
TIPS bij psoriasis en seksualiteit
Praat met elkaar
Ook al lijken jij en je partner elkaar goed aan te voelen, je weet niet altijd van elkaar wat je denkt en voelt. Dat geldt zeker ook als het om seksualiteit gaat. Daarom kun je het beste samen bespreken wat je zou willen en wat er mogelijk is. Doe dit bij voorkeur op een ander moment dan wanneer je samen in bed ligt.
Stimuleer seksuele prikkels
Zin in seks komt niet vanzelf, maar is het gevolg van seksuele prikkels. Soms moet je meer moeite doen of moet je op zoek gaan naar een nieuwe routine of andere impulsen.
- Plan seks in je agenda. Zo maak je het (weer) belangrijk en wordt het iets om samen naar uit te kijken.
- Neem de tijd om elkaar uitgebreid te strelen. Het kan zijn dat de huid op een speciale manier aangeraakt moet worden om als prettig ervaren te worden.
- Geef elkaar een erotische massage met bijvoorbeeld massageolie of een neutrale vette zalf.
Seks opnieuw ontdekken
- Laat gedachten over hoe seks ‘hoort te zijn’ los en ga op zoek naar hoe het (voor jullie beiden) fijn kan zijn.
- Zoek naar een andere houding die voor beiden prettig is.
Maak van het insmeren van je plekken een gedeeld moment en ritueel
Laat je partner je helpen met het insmeren van je plekken. Zo wordt het iets van jullie samen en dat kan ook erg intiem zijn. Het helpt bovendien om vertrouwd te raken met elkaar en met elkaars lichaam.
Meer informatie en tips vind je in de brochure ‘Seksualiteit en intimiteit bij psoriasis’. Deze brochure kun je aanvragen bij Psoriasispatiënten Nederland of bij je dermatoloog. Je kunt de brochure ook online downloaden via: psoriasispatientennederland.nl/nieuws/psoriasis-en-seksualiteit
Referenties
[1]
Rapp SR, et al. J Am Acad Dermatol 1999;41:401–7.
[2]
Eghlileb AM, et al. Br J Dermatol 2007;156:1245–50.
[3]
IFPA. psoriasis is a serious disease deserving global attention. Available at: https://www.globalpsoriasiscoalition.org/s/Brochure-psoriasis-is-a-serious-disease-deserving-global-attention.pdf Accessed: April 2022.
[4]
Griffiths CEM and Barker JNWN. Lancet 2007;370:263–71.
[5]
Pompili M, et al. J Int Med Res 2016;44(suppl1):61–6.
[6]
Ferreira BR. et al. J Clin Aesthet Dermatol 2016;9(6):36–43.
[7]
Sahi FM, et al. Cureus 2020;12:e9708.
[8]
Heller MM, et al. Skin Ther Letter 2011;16.
[9]
Moon H-S, et al. Dermatol Ther 2013;3:117–30.
[10]
NHS. Clinical depression. Available at: https://www.nhs.uk/conditions/clinical-depression/symptoms/ Accessed: April 2022.
[11]
MIND. Depression. Available at: https://www.mind.org.uk/information-support/types-of-mental-health-problems/depression/symptoms/ Accessed: April 2022.
[12]
Verhaak PFM, et al. Eur J Public Health 2004; 14(2): 134–40.
[13]
Ginsburg IH & Link BG. Int J Dermatol 1993;32(8): 587–91.
[14]
Kimball AB, et al. J Eur Acad Dermatol Venereol 2010;24(9):989–1004.
[15]
Lønnberg, AS & Skov, L. Expert Rev Clin Immunol 2017;13:27–34.
[16]
Gisondi P, et al. Br J Dermatol 2007;157:68–73.
[17]
Ferro MA, et al. Can J Psychiatry 2017;62(12):845–53.
[18]
Scott KM, et al. J Affective Disorders 2007;103:113–20.
[19]
Ferreira BR, et al. Psychiatr Danub 2017;29:401–6.
[20]
Ryan C, et al. J Am Acad Dermatol 2015;72:978–83.
[21]
Dopytalska, K et al. Reumatologia 2018: 56 (6)392–8.
[22]
Jensen P & Skov L. Dermatology 2016;232:633–9.
[23]
Fleming P, et al. J Cutan Med Surg 2015;19:450–6.
[24]
Armstrong AW, et al. Nutr Diabetes 2012;2:e54.
[25]
Paolucci E, et al. Biol Psychol 2018; 133:79–84.
[26]
WebMD. Exercise and depression. Available at: https://www.webmd.com/depression/guide/exercise-depression Accessed: April 2022.
[27]
MIND. What can I do to help myself for depression? Available at: https://www.mind.org.uk/media-a/2935/depression-2019.pdf Accessed: April 2022.
[28]
Łakuta P, et al. Postepy Dermatol Alergol 2017;34:36–41.
[29]
CDC. Effects of light on circadian rhythms. Available at: https://www.cdc.gov/niosh/emres/longhourstraining/light.html Accessed: April 2022.
[30]
Murphy M. & Peterson M. Sleep Med Clin 2015 March; 10(1): 17–23.
[31]
psoriasis and Psoriatic Arthritis Alliance (PAPAA). psoriasis and the Sun. Available at: https://www.papaa.org/media/2247/psoriasis_and_the_sun.pdf Accessed: April 2022.
[32]
National psoriasis Foundation. Taking Care of Your Skin in Summer. Available at: https://www.psoriasis.org/advance/taking-care-of-your-skin-in-summer/ Accessed: April 2022.
[33]
AAD. psoriasis treatment: a retinoid you apply to the skin. Available at: https://www.aad.org/public/diseases/psoriasis/treatment/medications/retinoid Accessed: April 2022.
[34]
Mental Health UK. Depression. Available at: https://mentalhealth-uk.org/help-and-information/conditions/depression/ Accessed: April 2022.
[35]
Kennedy S. Dialogues Clin Neurosci 2008;10(3):271–7.
[36]
NHS. CBT. Available at: https://www.nhs.uk/conditions/cognitive-behavioural-therapy-cbt/ Accessed: April 2022.
[37]
Markowitz JC & Weissman MM. World Psych 2004;3(3):136–9.
[38]
[39]
WebMD. Drugs that can trigger psoriasis flares. Available at: https://www.webmd.com/skin-problems-and-treatments/psoriasis/drugs-worsen-psoriasis Accessed: April 2022.