Specialist Dr. Boonen en Hiel
Specialisten aan het woord
Dr. Boonen en Hiel
HUISARTS & DERMATOLOOG: EEN EFFICIËNTE TANDEM
Psoriasis is niet enkel een huidziekte, maar een chronische aandoening van het immuunsysteem die een totaalaanpak vraagt. Daarom is er voor zowel de dermatoloog als de huisarts een essentiële rol weggelegd in een geslaagde behandeling van de aandoening in haar geheel. Hun beider vakkennis en relatie met de patiënt vullen elkaar aan en versterken elkaar, beamen huisarts Danny Hiel en dermatoloog Hugo Boonen die samen meerdere patiënten opvolgen.
Jullie kunnen allebei prat gaan op een ruime ervaring binnen jullie discipline en hebben elk al vele jaren een drukbezochte praktijk in elkaars buurt.
Dr. Hiel: Als huisarts krijg ik geregeld mensen met huidziekten over de vloer, van wie er naar schatting een twintigtal psoriasis hebben. Die diagnose stellen is niet altijd even eenvoudig, dus indien nodig verwijs ik graag door naar de praktijk van dokter Boonen. In een huisartsenpraktijk ben je per definitie met heel veel onderwerpen tegelijk bezig en probeer je permanent bij te scholen. Dat gebeurt tegenwoordig vooral online, wat het proces weliswaar efficiënter maakt, maar toch is het niet altijd eenvoudig om op de hoogte te blijven van de nieuwste evoluties rond alle onderwerpen.
Dr. Boonen: De symptomen van psoriasis zijn inderdaad niet altijd even ondubbelzinnig te onderscheiden van andere huidproblemen en meestal zijn de patiënten die ik over de vloer krijg dus al bij de huisarts geweest, behalve als er al psoriasis in de familie voorkomt. Anderzijds zijn de mogelijke oplossingen enorm uitgebreid, wat de taak van de huisarts er niet eenvoudiger op maakt. Dat geldt zeker sinds er naast de lokale behandelingen met zalven en fototherapie alternatieven bestaan dankzij de systeemtherapieën.
Dr. Hiel: Die uitbreiding van het aantal beschikbare therapieën is voor mij inderdaad ook een reden om door te verwijzen naar de dermatoloog. Het gebeurt dat patiënten zo gewend zijn aan hun behandeling en de resultaten daarvan dat ze zich daar geen vragen meer over stellen, terwijl ze toch nog beter gebaat zouden kunnen zijn bij een systeemtherapie. Die kan enkel door specialisten worden voorgeschreven en zo’n doorverwijzing kan motiverend werken.
DOKTER BOONEN: “Psoriasis behandelen is als een puzzel leggen met veel stukjes die in elkaar passen.”
Psoriasis gaat in heel wat gevallen gepaard met een aantal comoborbiditeiten.Overleggen jullie daarover?
Dr. Boonen: Al sinds het begin van mijn opleiding als dermatoloog en vanuit mijn ervaring met de positieve impact die een totaalaanpak meestal heeft, heb ik altijd veel aandacht besteed aan de gezondheid van de patiënten in het algemeen. Ik onderzoek dus inderdaad of er sprake is van psoriasisartritis en andere comorbiditeiten, zoals suikerziekte, te veel cholesterol of een te hoge bloeddruk en overgewicht. Los daarvan benadruk ik vooral het belang van een gezonde voeding, voldoende beweging en onderlinge communicatie tussen patiënten, zodat ze zich niet geïsoleerd voelen, indien nodig aangevuld met psychologische begeleiding. Psoriasis behandelen is als een puzzel leggen met veel stukjes die in elkaar passen. Wat dat betreft, is een goede samenwerking met de huisarts van onschatbare waarde.
Dr. Hiel: Als huisarts kennen we onze patiënten meestal vrij goed, dus als er sprake is van comorbiditeiten, weten we dat in de meeste gevallen wel al voor we doorverwijzen en kunnen we dat in de brief vermelden. Ook het elektronische medisch dossier maakt het eenvoudiger om alle gezondheidsgegevens van een patiënt aan elkaar te linken. Anderzijds kan ik na de doorverwijzing en tussen de afspraken met de dermatoloog door ook zorgen voor de regelmatige opvolging, bijvoorbeeld om de bloedwaarden te controleren. De uitdaging bestaat erin om alle kennis en gegevens waarover we beschikken ook te gebruiken en geregeld te blijven controleren of patiënten nog tevreden zijn met hun behandeling en de resultaten. De kans bestaat dat we daar soms wel wat dingen missen.
Hoe bedoel je?
Dr. Hiel: Soms komen mensen gewoon langs om hun voorschrift te verlengen, zonder dat we de tijd nemen om door te vragen. Die evolutie wordt nog versterkt door het feit dat er tegenwoordig elektronische voorschriften zijn. Dat zijn in feite gemiste contactmomenten die je zou kunnen benutten voor een nog grondigere opvolging.
Dr. Boonen: Je zou inderdaad telkens uitgebreid je tijd moeten nemen. Dat geldt ook voor de dermatologen, maar het is niet evident, als je weet dat je voor een gemiddeld consult vijftien minuten kunt uittrekken. Toch wil ik graag benadrukken dat de communicatie tussen huisarts en dermatoloog veel vlotter en beter verloopt dan vroeger. Dat is echt een bijzondere meerwaarde voor de zorgverlening.
Zijn er toch nog dingen die jullie graag anders zouden zien?
Dr. Boonen: Da’s een doordenkertje, want de manier waarop specialisten samenwerken met huisartsen is zoals gezegd zeer positief veranderd. Ik zou zeggen dat huisartsen nooit mogen aarzelen om ons te bellen als ze vragen hebben; hetzelfde geldt voor ons als dermatologen, want huisartsen kennen hun patiënten en hun voorgeschiedenis het beste. Ze zijn bovendien in veel gevallen een belangrijke vertrouwenspersoon.
Dr. Hiel: Voor ons is het zeer belangrijk dat we onze kennis op peil houden, zodat we onze patiënten zo goed mogelijk kunnen helpen. In dat opzicht zou het misschien nuttig zijn dat dermatologen ons nog meer informatie geven over eventuele stappen die we nog zelf kunnen ondernemen voor we eventueel doorverwijzen, al dan niet in de aanloop naar een gespecialiseerd consult. Zoals je wellicht weet, kunnen de wachtlijsten al eens lang zijn.
Dr. Boonen: Dermatologie is echt een heel visuele discipline. En het klopt dat mensen soms heel lang moeten wachten voor ze bij een specialist terechtkunnen. In dat verband kan ik een oplossing als tele-dermatologie alleen maar toejuichen. Die kan ook zeer handig zijn bij minder mobiele mensen trouwens. De huisarts zal dan zijn analyse en foto’s doorsturen naar de dermatoloog die een diagnose zal stellen en een behandeling zal adviseren. Die informatie gaat vervolgens voor opvolging terug naar de huisarts, uiteraard met naleving van alle privacyregels. Er is onderzoek naar deze manier van werken gebeurd en de resultaten zullen volgen.
Hebben jullie tot slot nog een boodschap voor jullie patiënten?
Dr. Hiel: Je moet de huisarts in vertrouwen durven te nemen, ook wat de psychosociale aspecten van je klachten betreft. En geduld is een mooie deugd, maar je mag best meer verwachten van het resultaat: vaak bestaan er nog andere goede behandelingen die de moeite zijn uit te proberen voor een nog beter resultaat.
Dr. Boonen: Reduceer psoriasis niet tot een vlekkenziekte, maar onthoud dat het gaat om een aandoening van je immuunsysteem die op gepaste wijze behandeld dient te worden en dat je in elk geval baat hebt bij een gezonde levenswijze.
Referenties
[1]
Rapp SR, et al. J Am Acad Dermatol 1999;41:401–7.
[2]
Eghlileb AM, et al. Br J Dermatol 2007;156:1245–50.
[3]
IFPA. psoriasis is a serious disease deserving global attention. Available at: https://www.globalpsoriasiscoalition.org/s/Brochure-psoriasis-is-a-serious-disease-deserving-global-attention.pdf Accessed: April 2022.
[4]
Griffiths CEM and Barker JNWN. Lancet 2007;370:263–71.
[5]
Pompili M, et al. J Int Med Res 2016;44(suppl1):61–6.
[6]
Ferreira BR. et al. J Clin Aesthet Dermatol 2016;9(6):36–43.
[7]
Sahi FM, et al. Cureus 2020;12:e9708.
[8]
Heller MM, et al. Skin Ther Letter 2011;16.
[9]
Moon H-S, et al. Dermatol Ther 2013;3:117–30.
[10]
NHS. Clinical depression. Available at: https://www.nhs.uk/conditions/clinical-depression/symptoms/ Accessed: April 2022.
[11]
MIND. Depression. Available at: https://www.mind.org.uk/information-support/types-of-mental-health-problems/depression/symptoms/ Accessed: April 2022.
[12]
Verhaak PFM, et al. Eur J Public Health 2004; 14(2): 134–40.
[13]
Ginsburg IH & Link BG. Int J Dermatol 1993;32(8): 587–91.
[14]
Kimball AB, et al. J Eur Acad Dermatol Venereol 2010;24(9):989–1004.
[15]
Lønnberg, AS & Skov, L. Expert Rev Clin Immunol 2017;13:27–34.
[16]
Gisondi P, et al. Br J Dermatol 2007;157:68–73.
[17]
Ferro MA, et al. Can J Psychiatry 2017;62(12):845–53.
[18]
Scott KM, et al. J Affective Disorders 2007;103:113–20.
[19]
Ferreira BR, et al. Psychiatr Danub 2017;29:401–6.
[20]
Ryan C, et al. J Am Acad Dermatol 2015;72:978–83.
[21]
Dopytalska, K et al. Reumatologia 2018: 56 (6)392–8.
[22]
Jensen P & Skov L. Dermatology 2016;232:633–9.
[23]
Fleming P, et al. J Cutan Med Surg 2015;19:450–6.
[24]
Armstrong AW, et al. Nutr Diabetes 2012;2:e54.
[25]
Paolucci E, et al. Biol Psychol 2018; 133:79–84.
[26]
WebMD. Exercise and depression. Available at: https://www.webmd.com/depression/guide/exercise-depression Accessed: April 2022.
[27]
MIND. What can I do to help myself for depression? Available at: https://www.mind.org.uk/media-a/2935/depression-2019.pdf Accessed: April 2022.
[28]
Łakuta P, et al. Postepy Dermatol Alergol 2017;34:36–41.
[29]
CDC. Effects of light on circadian rhythms. Available at: https://www.cdc.gov/niosh/emres/longhourstraining/light.html Accessed: April 2022.
[30]
Murphy M. & Peterson M. Sleep Med Clin 2015 March; 10(1): 17–23.
[31]
psoriasis and Psoriatic Arthritis Alliance (PAPAA). psoriasis and the Sun. Available at: https://www.papaa.org/media/2247/psoriasis_and_the_sun.pdf Accessed: April 2022.
[32]
National psoriasis Foundation. Taking Care of Your Skin in Summer. Available at: https://www.psoriasis.org/advance/taking-care-of-your-skin-in-summer/ Accessed: April 2022.
[33]
AAD. psoriasis treatment: a retinoid you apply to the skin. Available at: https://www.aad.org/public/diseases/psoriasis/treatment/medications/retinoid Accessed: April 2022.
[34]
Mental Health UK. Depression. Available at: https://mentalhealth-uk.org/help-and-information/conditions/depression/ Accessed: April 2022.
[35]
Kennedy S. Dialogues Clin Neurosci 2008;10(3):271–7.
[36]
NHS. CBT. Available at: https://www.nhs.uk/conditions/cognitive-behavioural-therapy-cbt/ Accessed: April 2022.
[37]
Markowitz JC & Weissman MM. World Psych 2004;3(3):136–9.
[38]
[39]
WebMD. Drugs that can trigger psoriasis flares. Available at: https://www.webmd.com/skin-problems-and-treatments/psoriasis/drugs-worsen-psoriasis Accessed: April 2022.