Specialist Dr. Dr. Valérie Failla

Dr. Valérie Failla over het belang van een gedeelde beslissing bij het kiezen van een behandeling

Naast de rol als specialist is de dermatoloog in de eerste plaats een vertrouwenspersoon die de meeste patiënten met psoriasis jarenlang begeleidt. En omdat elke patiënt anders is, zijn dialoog en uitwisseling waardevolle bondgenoten bij het kiezen van de beste behandeling, zoals Dr. Valérie Failla, dermatologe in de Clinique André Renard in Herstal, uitlegt.

U ontvangt patiënten van overal die u raadplegen vanwege uw zeer persoonlijke aanpak bij de behandeling van psoriasis. Hoe verloopt hun eerste bezoek?

Als ik een patiënt voor het eerst zie, voer ik uiteraard een uitgebreid klinisch onderzoek uit, met inbegrip van een temperatuurcontrole en bloedafname, aangevuld met een longfoto, zodat ik beschik over een volledige gezondheidscheck-up. Het verbaast de patiënten soms dat ze zo grondig gescreend worden, maar al die onderzoeken zijn noodzakelijk om deeventuele aanwezigheid van absolute contra-indicaties voor bepaalde behandelingen met zekerheid te kunnen uitsluiten.

Dan denk ik bijvoorbeeld aan tuberculose. Tegelijkertijd kan ik op die manier ook vaststellen of de patiënt lijdt aan comorbiditeiten, zoals artritis, hart- en vaatziekten of stofwisselingsstoornissen, zoals hepatitis en diabetes, om er maar een paar te noemen.

Los van dit klinische onderzoek luister ik vanaf het begin zeer aandachtig naar mijn patiënten, naar hun angsten en hun hoop. Ik leg alles heel duidelijk en transparant uit en maak duidelijk dat zij de hoofdrol spelen in het beslissingsproces. Dan probeer ik samen met hen een behandelingsplan uit te werken dat bij hen past.

Hoe bedoelt u?

Er zijn veel verschillende factoren waarmee rekening moet worden gehouden bij het bepalen van een behandeling. Sommige mensen voelen zich bijvoorbeeld niet erg op hun gemak bij injecties, anderen hebben een kinderwens, waardoor bepaalde behandelingen uitgesloten zijn en dan zijn er nog mensen die zich zorgen maken over behandelingen die het immuunsysteem beïnvloeden, enzovoort. Ook de levensstijl speelt een rol. Overgewicht, roken en alcoholgebruik kunnen de doeltreffendheid van de behandeling beïnvloeden.

Ik neem de tijd om al deze factoren en de werking van elke behandeling, de gevolgen, de mogelijke neveneffecten uit te leggen en ik dring aan op de vereiste waakzaamheid. Ik denk dat vooral mijn welwillendheid mijn patiënten op hun gemak stelt: ik leg hen niets op, ik ben er niet om hen te dwingen deze of gene behandeling te volgen. De keuze van de behandeling is dus het resultaat van een gedeelde beslissing. Tegelijk moet ik wel zeggen dat ik me aanpas aan de patiënt die ik voor mij heb. Sommige mensen hebben liever dat ik voor hen beslis, vaak omdat ze zich verloren voelen bij de grote hoeveelheid informatie die ze niet noodzakelijk meteen kunnen verwerken;

Zijn de patiënten die u ziet dan niet goed geïnformeerd voor ze komen?

Vaak niet, neen. Er zijn er weliswaar die onderzoek hebben gedaan voordat ze komen, die zich hebben voorbereid op de raadpleging en die zelfs komen met bepaalde behandelingen in gedachten. In de meeste gevallen komen ze echter met veel vragen en soms met echte misvattingen. Zo denkt een klein aantal bijvoorbeeld nog steeds dat psoriasis besmettelijk is, vooral als het gaat om psoriasis inversa (ook wel plooipsoriasis genoemd die zich vooral voordoet op de zones waar de huid tegen elkaar schuurt, zoals de oksels, navel of bilplooi), een variant die vaak wordt verward met schimmelinfecties.

Ik probeer het allemaal positief te houden en herhaal dat er oplossingen bestaan en dat het sowieso op een dag beter gaat. Als de behandeling eenmaal bepaald is, benadruk ik tot slot het belang van ze na te leven en op te volgen.

Is dat een probleem dan?

In veel gevallen kunnen dermatologen hun patiënten van hun plekken afhelpen, op voorwaarde dat deze laatsten hun behandeling nauwgezet volgen. Met andere woorden, de patiënt is de eerste en grootste verantwoordelijke voor zijn behandeling. Dat impliceert dat hij zijn behandelingsschema en de dosering nauwgezet moet naleven. Sommige mensen doen dat zeer strikt, anderen minder of heel nonchalant. Daarnaast doen er zich soms omstandigheden voor die een regelmatige naleving verhinderen of belemmeren (zoals infecties, zwangerschap, reizen, ...). Ook hier is het van essentieel belang de patiënten te informeren en op hun verantwoordelijkheid te wijzen.

Staat u in contact met uw collega’s en de huisarts van uw patiënten?

Dat is belangrijk, denk ik, om verschillende redenen. In de eerste plaats omdat we met het scala aan beschikbare behandelingen een grote verantwoordelijkheid hebben bij het monitoren van de patiënt. Daarom is het essentieel dat we de alarmsignalen kunnen herkennen, zodat we indien nodig kunnen doorverwijzen of gewoon om advies kunnen vragen: sinds de invoering van systemische behandelingen zijn dermatologen in feite internisten.

En we mogen niet vergeten dat psoriasis veel meer is dan een gewone huidziekte, het is een chronische ontstekingsziekte die kan leiden tot zware psychische problemen en schaamte. Het is een aandoening die een enorme impact heeft op de levenskwaliteit van patiënten. Daarom moeten wij als dermatologen de psychologische behoeften van onze patiënten kunnen identificeren en hen indien nodig doorverwijzen naar een professional die hen kan helpen.

Om al deze noden te begeleiden, kan ik rekenen op een netwerk van gespecialiseerde collega's. En in mijn praktijk krijg ik hulp van een toegewijde verpleegster. Zij speelt niet alleen een sleutelrol in het beheer van de dossiers van mijn patiënten, maar zij is ook hun contactpersoon aan wie zij al hun vragen kunnen stellen.

Weet u, psoriasis is een complexe aandoening, maar er zijn oplossingen. Ik ben al sinds mijn studietijd gefascineerd door de ziekte: ik had mijn thesis al gewijd aan biotherapieën omdat die mijn nieuwsgierigheid gewekt hadden. Het is de opvolging op lange termijn, de vooruitgang van de behandelingen en de noodzaak om de vereiste expertise voortdurend uit te breiden die mijn job boeiend maken. Maar het is de sleutelfunctie van de dermatoloog en het contact met mijn patiënten die ervoor zorgen dat ik echt van mijn job hou. Het is zeer de moeite waard.