Een chronische ontstekingsziekte zoals psoriasis manifesteert zich bij elke patiënt anders en gaat vaak gepaard met een of meer comorbiditeiten. Om ze tijdig op te sporen, heeft de dienst dermatologie van het Universitair Ziekenhuis St-Elisabeth van de UCL in Namen een multidisciplinaire aanpak opgezet. Dr. Olivier Vanhooteghem, die er samenwerkt met Dr. Virginie De Schaetzen en Dr. Iona-Mariana Cimpean, licht deze aanpak op maat toe.
Inderdaad, en het is belangrijk hierop te wijzen, want het is een bewuste keuze die een fundamentele evolutie in ons vak illustreert. We zien de huid vandaag als een orgaan, ons grootste orgaan, dat zich weliswaar aan de buitenkant van ons lichaam bevindt, maar dat vooral een afspiegeling is van wat zich vanbinnen afspeelt. Bij psoriasis gaat het om een chronische ontstekingsziekte die genetisch bepaald is en het immuunsysteem aantast. Ze manifesteert zich met name (maar niet uitsluitend) door plekken op de huid die ontstaan als gevolg van een versnelde vernieuwing van de buitenste laag van de opperhuid, in combinatie met een ontstekingsreactie. Psoriasis is niet besmettelijk, maar een aantal omgevingsfactoren zoals zonlicht, stress (fysiek of psychisch) en het gebruik van stoffen zoals tabak en alcohol kunnen de ziekte beïnvloeden.
Een patiënt die voor zijn eerste consultatie naar onze afdeling komt, zal eerst worden opgevangen door een verpleegster die alle fysieke parameters zal controleren (zoals bloeddruk, gewicht, enz.). Daarna volgt een bezoek aan een psycholoog om eventuele psychische of depres sieve problemen op te sporen en zo nodig opvolging voor te stellen. Pas dan volgt de consultatie bij de dermatoloog die zal uitleggen wat psoriasis precies is en alle vragen beantwoorden, alvorens over te gaan tot een gedetailleerde screening. Er wordt ook gekeken naar de voorgeschiedenis van de patiënt en de behandelingen die hij eventueel al gehad heeft. Wij geven uitleg over de verschillende mogelijkheden, het behandeltraject en de voorwaarden waaraan moet worden voldaan. Wij maken ook een onderscheid tussen systemische behandelingen en topische oplossingen, zoals zalven of fototherapie. Dit informatieve gedeelte is zeer belangrijk, hoewel we merken dat steeds meer patiënten, vooral jonge mensen, al goed geïnformeerd zijn voordat ze naar de raadpleging komen.
Tijdens de raadpleging screenen we de patiënten op comorbiditeiten, zoals artritis, diabetes, obesitas of cardiovasculaire problemen. Het is erg belangrijk om deze problemen in een vroeg stadium te identificeren, ten eerste om te voorkomen dat ze verergeren, en ten tweede omdat we door de comorbiditeiten te behandelen vaak een verbetering van de psoriasis kunnen zien. Onze collega’s uit de andere vakgebieden verlenen zeer bereidwillig hun medewerking en het is dan ook gemakkelijk om de nodige afspraken te maken. We werken echt met een multidisciplinair team dat zeer toegankelijk is, zeer snel reageert en aandacht heeft voor de patiënt. Bovendien herinneren wij alle patiënten eraan hoe belangrijk het is om een gezonde levensstijl aan te nemen of in stand te houden. Ook al beschikken we over zeer doeltreffende behandelingen om de symptomen van hun aandoening aan te pakken, toch moeten zij begrijpen dat zij ook in alle opzichten goed voor zichzelf moeten zorgen en aandacht besteden aan zowel hun lichamelijk als geestelijk welzijn.
Dat we hen helpen om beter in hun vel te leren zitten, zowel fysiek als mentaal. We komen altijd terug op dezelfde regels: zorg voor een gezond gewicht, drink niet te veel alcohol, beweeg zo veel mogelijk en rook niet. In sommige gevallen vraagt dit een complete ommezwaai in de levensstijl van de patiënten die onmogelijk in één keer of zonder professionele begeleiding kan worden verwezenlijkt. Het zou in dat verband nuttig zijn dat het RIZIV nadenkt over een globalere financiële ondersteuning van patiënten met psoriasis en comorbiditeiten. Het zou bijvoorbeeld een grote troef zijn te kunnen rekenen op een zorgcoördinator, een centrale vertrouwenspersoon die de verschillende afspraken van de patiënt zou beheren: met de diëtist, de cardioloog, de endocrinoloog, de reumatoloog, enz. Patiënten moeten zich gesteund voelen en daarvoor is een kader nodig. Natuurlijk moeten mensen ervan bewust worden gemaakt dat de behandeling van psoriasis veel meer aspecten omvat dan alleen hun huid, maar het is ook nodig hen te steunen om zichzelf in handen te nemen. Dat is wat we met onze dienst op kleine schaal proberen te doen. Het is onze taak om mensen zich beter te laten voelen: we moeten ze helpen om te leren hoe dat kan, zodat ze dat vervolgens op eigen houtje kunnen volhouden. Om dit doel te bereiken, kunnen wij ons uiteraard niet beperken tot de korte termijn. Dit is misschien niet de gemakkelijkste visie, maar op lange termijn lijkt zij ons de beste, zowel voor de samenleving als voor de patiënt.