Een succesvolle behandeling staat of valt niet alleen met het juiste geneesmiddel. Ook doorslaggevend zijn wederzijdse aandacht, empathie en gedeeld vertrouwen tussen arts en patiënt. Dat geldt des te meer bij een chronische aandoening als psoriasis. Dermatoloog Sofie De Hertog en haar patiënt Peter blikken terug op hun gezamenlijke traject dat bijna tien jaar geleden van start ging. Tot hun beider tevredenheid.
Overdag is het erg druk in de praktijk van dokter Sofie De Hertog in Zaventem, maar op de avond dat ze ons na haar laatste consultatie opwacht voor een dubbelgesprek met haar patiënt Peter, is het er bijzonder rustig. Als ze zich voorstelt, is meteen duidelijk dat haar werk als dermatoloog meer dan een job, een roeping is. Die ontstond toen ze als zestienjarige door een zwaar verkeersongeval maandenlang in het ziekenhuis lag en gefascineerd raakte door de geneeskunde. Na een stage koos ze meer bepaald voor dermatologie, een discipline waar ze zich meteen in thuis voelde vanwege de diepgang die dit beperkte domein vereist alsook de variatie die het impliceert. Bovendien was ze zwaar onder de indruk van de grote impact die psoriasis kan hebben op het dagelijks leven van de patiënten; ze wijdde er dan ook haar thesis aan.
Dr. De Hertog: “Gemiddeld zie ik zo’n 130 tot 150 patiënten per week, van wie een tiental met psoriasis in diverse gradaties. Van hen zijn er toch drie of vier per week die aan een ernstige vorm lijden. Soms gaat het om mensen die hier voor het eerst de diagnose krijgen, in andere gevallen zijn het patiënten die verscheidene jaren psoriasis hebben. Sommigen zijn al in behandeling en komen voor een tweede opinie, omdat ze zich niet goed voelen bij hun huidige behandeling.“
Peter: “Zo rond mijn veertigste ontdekte ik een rode plek op m’n borstkas die niet wegging. Ik toonde ze tijdens een consultatie een keer aan m’n huisdokter. Hij schreef me een zalfje tegen eczema voor en zei dat het wel zou overgaan. Dat gebeurde niet, integendeel. Het was een moeilijke periode in m’n leven, op verschillende vlakken. Ik was verwikkeld in een echtscheiding en had onder andere daardoor heel veel stress. Dat moet wellicht de trigger voor de eerste opstoot geweest zijn. Omdat de plekken almaar erger werden, heb ik uiteindelijk een dermatoloog geraadpleegd. Hij vertelde me dat ik psoriasis had, maar ik wist op dat moment niet wat dat was. Helaas maakten de behandelingen die hij me voorschreef niet veel verschil. Op een bepaald moment kon ik de plekken niet meer verstoppen. Gezien mijn job – ik werk als vertegenwoordiger – was dat bijzonder storend: het is niet fijn als mensen je aanstaren omdat je rode plekken op je huid of veel schilfers op je kleren hebt. Ook in m’n privéleven had ik er last van. Ik had gelukkig wel een begripvolle partner, maar ik was een trouwe spa- en saunabezoeker en ik durfde niet meer te gaan: de schaamte was te groot en ik had het te moeilijk met de starende blikken van de anderen. Na nog twee vergelijkbare en even vruchteloze raadplegingen bij evenveel andere dermatologen ben ik via een kennis doorverwezen naar de praktijk van dokter De Hertog.“
Dr De Hertog
Peter: “Ze heeft me onmiddellijk duidelijk gemaakt dat ik de moed niet moest verliezen. Ze analyseerde samen met mij welke behandelingen ik al achter de rug had en lichtte het verdere behandelingstraject met de bijhorende voorwaarden toe. Dat gaf me vertrouwen en hoop voor de toekomst.“
Dr. De Hertog: “De behandeling vergde een
hele planning. We zijn in 2012 gestart
met lichttherapie, maar elke keer de
PUVA-reeks van Peter er opzat, kwamen
de plekken meteen terug. Omdat
je het aantal UV-behandelingen niet
eindeloos zonder risico kunt blijven
herhalen, heb ik zijn behandeling
aangepast en zijn we overgestapt op
systeemtherapie. Omdat Peter de pillen
niet goed bleek te verdragen, zijn
we dan vijf jaar geleden overgeschakeld
op biologicals.
Ik heb de tijd genomen om hem grondig
uit te leggen hoe de behandelingen
werken, want sommige mensen
zijn bang van medicatie, bijvoorbeeld
omdat ze de bijsluiter hebben gelezen
of op Google kijken zonder uitleg
te vragen (glimlacht). Er is dus wel
vertrouwen nodig om te geloven dat
ik het beste met hen voor heb.
Uiteindelijk is het de patiënt die beslist
en die het laatste woord heeft
over z’n lichaam. Hij bepaalt ook
of hij tevreden is met het resultaat
en dan zal ik daar niet verder over
discussiëren. Onze perceptie is niet altijd dezelfde, maar dat is met alle
dermatologische behandelingen het
geval. Gelukkig kunnen we elkaar in
de meeste gevallen wel vinden.
Peter: Vandaag zijn de plekken ongeveer onder controle. Ik heb ondertussen ook een reumatoloog opgezocht, omdat ik heel veel last had van mijn knie. Dat lag aan mijn heupgewricht dat zwaar aangetast was door artritis. Daarvoor heb ik een operatie gehad; die is goed verlopen, maar de opstoten op dat vlak zijn nog niet helemaal opgelost. Daar moeten we dus nog aan werken.“
Dr. De Hertog: “Dat klopt. Ik onderzoek altijd
heel nauwkeurig de bloedanalyses
en houd de algemene gezondheid
van m’n patiënten in het oog. Het is
te gemakkelijk om alleen pillen en
spuiten voor te schrijven. De ontsteking
in de huid kan in de gewrichten
zitten, maar ook in de aders: je hebt
meer kans op hart- en vaatziekten
als psoriasispatiënt. Dus ik raad m’n
patiënten aan om hun cholesterol en
bloeddruk in het oog te houden.
Voeding is in dat verband belangrijk.
In al die jaren heb ik ondervonden
dat ik in plaats van gewoon te zeggen
dat patiënten op hun eten moeten
letten, beter concrete aanwijzingen
kan geven. Veel mensen beseffen niet
precies wat ze verkeerd eten. Daarom
zou het wel fijn zijn om een diëtiste
bij in de praktijk te hebben.
En meer in het algemeen zouden we
als samenleving zoveel problemen
kunnen vermijden met preventief
advies rond gezonde leefgewoonten
inzake gewicht, niet roken en meer
bewegen, zeker al vanaf jonge leeftijd.“
Peter: “Ik moet toegeven dat sommige van haar aanbevelingen inderdaad als een verrassing kwamen. Vroeger zag ik er bijvoorbeeld geen graten in om een keer per week frietjes te eten. Dat leek me niet overdreven, tot Sofie mijn bloedwaarden onder de loep nam. Die konden beter, dus let ik nu nog beter op wat ik eet.“
Peter
Peter: “Vandaag ben ik grotendeels van mijn plekken verlost en ik heb geen restletsels. Dus ik kan weer gaan zwemmen. Mijn levenskwaliteit is veel verbeterd sinds ik het hele behandelingstraject heb doorlopen. In de loop der jaren heb ik zelf ook veel informatie gezocht en zo ben ik bij de Psoriasis Liga beland. Ik vond dat interessant, omdat je er met al je vragen terechtkunt. Ik ben vandaag nog steeds lid van de Liga.“
Dr. De Hertog: “Ik ben trots op wat ik voor m’n patiënten doe, maar mijn verdienste zit in feite niet in de geneesmiddelen die ik voorschrijf, want die heb ik niet uitgevonden. Ik haal wel veel voldoening en eer uit het feit dat ik tot iemand kan doordringen en met mijn advies een verschil kan maken om die persoon op weg te helpen naar een gezonder leven.“
Peter: “Ik luister naar haar goede raad hè. Dat komt denk ik omdat ze me meteen gerustgesteld heeft en ik vertrouwen in haar had toen ik aan mijn behandeling begon. Dus wilde ik graag meewerken, doen wat ze vroeg en met haar praten als iets niet ging, zodat we samen een oplossing konden zoeken. Daarom denk ik wel dat het moet klikken met je arts, anders lukt die openheid niet.“
Dr. De Hertog: “Voor elke psoriasispatiënt bestaat een behandeling op maat. Geef dus niet op. En psoriasis is een systeemziekte, de huid is het externe deel van je interne organisme, dus wees alert voor de rest van je lichaam. Hoe gezonder je inwendig bent, hoe beter je psoriasis onder controle zal zijn.“
Peter: “Psoriasis treft niet alleen je huid, maar kan gepaard gaan met andere aandoeningen, zoals in mijn geval artritis. Dat is op termijn nog ingrijpender als je er niets aan doet. Ik heb wel het gevoel dat ik geholpen word, maar het blijft opletten en het boeit me wel om met deze materie bezig te zijn. Ik wil met dit interview mensen dan ook graag inzicht geven en vooruithelpen vanuit mijn eigen ervaring, ook wat betreft het behandelingstraject.“
Dr. De Hertog: “En dat kan inderdaad soms frustrerend zijn, zowel voor de arts als voor de patiënt: je moet immers alle etappes in het traject zoals ze vandaag zijn, respecteren, ook als je weet dat je er sommige liever zou overslaan. Het is in zo’n geval je missie je patiënt te blijven motiveren om vol te houden. Dat doe ik door hem en mezelf voor ogen te houden welke vooruitgang we kunnen boeken als de behandeling aanslaat.“
Pso en een holistische benadering
Pso & PsA als systeemziekten
Pso en comorbiditeiten