Dr Swimberghe

Tijdens onze gesprekken met psoriasispatiënten vertelden sommigen dat ze hun psoriasisplekken niet wegstoppen, noch voor de buitenwereld, noch voor hun partner. Voor anderen was dat totaal ondenkbaar en leek psoriasis een belemmering voor elke vorm van intimiteit te zijn. Hoe ervaar je dat in jouw praktijk?

Psoriasis wordt vaak onderschat op dat vlak. Nogal wat patiënten voelen zich vies en niet mooi. Er is veel schaamte en onzekerheid, zeker bij jongeren die sowieso nog onzekerder zijn over hun uiterlijk en zich isoleren omdat ze geen relatie durven aan te gaan. Bij mensen die in een vaste relatie zitten is het duidelijk minder een probleem, hoewel je toch merkt dat psoriasis intimiteit soms in de weg staat. Bij mensen zonder relatie ligt de problematiek een pak lastiger en is de aarzeling om zich ‘bloot te geven’ vaak groot. Bovendien stel ik vast dat nogal wat mensen uit onwetendheid nog altijd vrezen dat het besmettelijk is, wat uiteraard helemaal niet klopt.

Beginnen patiënten zelf over deze problematiek?

Dat gebeurt zelden en zeker niet meteen; het is letterlijk een gevoelig onderwerp. Daarom starten we bij een eerste consultatie altijd met het geven van concrete informatie over de aandoening en de mogelijke behandelingen.

Pas bij een volgende afspraak zullen we wat dieper graven. Daartoe gebruiken we vragenlijsten die de kwestie indirect aankaarten. Zo zullen we bijvoorbeeld vragen naar hoe de patiënten hun seksualiteit beleven. Aan de hand van die antwoorden kunnen we dan inschatten of er problemen zijn. Die kunnen zowel van psychologische als van lichamelijke aard zijn. Soms duurt het bijvoorbeeld echt lang voor we te weten komen dat patiënten genitale psoriasisplekken hebben. De schaamte en de gêne blijven toch groot. We proberen daar extra alert voor te zijn, zodat we het probleem zo snel mogelijk kunnen aanpakken.

Hoe ga je te werk, als je vaststelt dat een patiënt kampt met problemen inzake intimiteit?

We delen om te beginnen concrete informatie over de klachten en de mogelijke behandelingen. Daarnaast leren we ze ook communiceren naar hun partner. Sommigen hebben ermee leren leven en hebben zich neergelegd bij hun psoriasisplekken, in bepaalde gevallen vanuit onwetendheid. Hun leggen we uit dat er hele goede behandelingen zijn. Eenmaal hun plekken verdwenen zijn, zien we de mensen helemaal openbloeien. Naast mentale tips waarbij we mensen aanraden om voor zichzelf te zorgen en zichzelf weerbaarder te maken, kunnen we ook een aantal lokale middelen voorschrijven om de fysieke ongemakken die intiem contact pijnlijk maken te verhelpen. Genitale psoriasisplekken reageren vaak zeer goed op lokale behandelingen.

Voor veel mensen is het een hele opluchting te weten dat ze niet alleen staan met hun probleem en dat het te behandelen is.

Verwijs je mensen soms door naar andere specialisten?

Het gebeurt inderdaad dat we doorverwijzen naar een seksuoloog, maar niet iedereen staat daarvoor open. Omdat psoriasis vaak getriggerd wordt door stress en relaxatie kan helpen om de symptomen onder controle te krijgen, werken we vaak samen met een psychotherapeut die alle aspecten van de aandoening onder de loep neemt, dus ook intimiteit en seksualiteit.

Ik wil ook benadrukken dat het zeer belangrijk is bij een behandeling de huisarts mee aan boord te hebben. Gelukkig stellen we vast dat het bewustzijn rond psoriasis groeit, ook bij huisartsen en specialisten, zoals gynaecologen.

Wat voor concreet advies geef je jouw patiënten?

Ik raad ze aan om niet te blijven rondlopen met eventuele pijn, jeuk en schaamte, maar om er tijdig over te praten met zowel hun partner als met hun arts, zodat ze inzicht krijgen in hun eigen aandoening en zich bewust zijn van wat ze kunnen doen. Psoriasis hoeft geen probleem meer te zijn en dat geldt ook voor genitale psoriasisplekken. Bovendien heeft het geen enkele zin om ze verborgen te houden, want dat wekt wantrouwen en vergroot het probleem nog. En dat moet je vermijden: je mag niet vergeten dat intimiteit en seksualiteit tot de menselijke basisbehoeften behoren.